Ο Κρόκος Κοζάνης, το «χρυσάφι της Ελληνικής γης» συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή και πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών. Ένα από τα πιο γνωστά καλλιεργούμενα φαρμακευτικά φυτά της Ελλάδας.
Ο Κρόκος Κοζάνης είναι γνωστός για την εξαιρετική του ποιότητα, το ζωηρό του χρώμα και την έντονη γεύση του
Το Ελληνικό σαφράν
Ο Κρόκος Κοζάνης το «Ελληνικό σαφράν» (ζαφορά), έχει διάφορες χρήσεις και η συγκομιδή, η ξήρανση και η συσκευασία του γίνεται σύμφωνα με ειδική μέθοδο που χρονολογείται από την αρχαιότητα.
Σήμερα, το «Ελληνικό σαφράν» σαφράν προέρχεται αποκλειστικά από τη περιοχή της Κοζάνης. Η καλλιέργεια του στη περιοχή αυτή χρονολογείται από τον 17ο αιώνα. Όταν έμποροι της περιοχής τον μετέφεραν από την Ευρώπη.
Κάθε καλοκαίρι οι αγρότες στη Κοζάνη φυτεύουν τους βολβούς κρόκου, οι οποίοι ανθοφορούν το φθινόπωρο και μετατρέπουν τις αγροτικές εκτάσεις σε μια απέραντη μοβ θάλασσα!
Τα άνθη του κρόκου αρχίζουν να εμφανίζονται στα μέσα Οκτωβρίου για 20 έως 25 ημέρες
Ο Κρόκος Κοζάνης προέρχεται από τα κόκκινα στίγματα του άνθους του κρόκου και κατατάσσεται στην καλύτερη ποιότητα σαφράν παγκοσμίως.
Συγκομιδή
Κατά τη συγκομιδή, οι καλλιεργητές ξεκινούν λίγο μετά την ανατολή του ηλίου τη συλλογή των λουλουδιών. Γονατισμένοι, συλλέγουν προσεκτικά τους ανθούς, κάνοντας μέχρι το τέλος της ημέρας το τοπίο να μοιάζει «ολόγυμνο».
Όμως με μαγικό τρόπο, το επόμενο πρωί, θα έχει ανθοφορήσει και πάλι!
Τα άνθη συλλέγονται προσεκτικά με το χέρι, μέσα σε ποδιές ή σε καλάθια. Πρόκειται για μια απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία, που γίνεται αποκλειστικά με τα χέρια και έως σήμερα έχει οικογενειακά χαρακτηριστικά.
Για 20-25 ημέρες από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου με υπομονή και δεξιοτεχνία οι κάτοικοι συνεχίζουν την κοπιαστική αυτή εργασία.
Η συγκομιδή του κρόκου Κοζάνης δεν μπορεί να αυτοματοποιηθεί,
αλλά γίνεται προσεκτικά με το χέρι, όπως εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια τώρα
Ξήρανση σοδειάς
Ακολουθεί στη συνέχεια η ξήρανση της σοδειάς. Αυτή είναι και η πιο σημαντική και λεπτή διαδικασία. Προκειμένου να διατηρηθούν αναλλοίωτες όλες οι πολύτιμες ιδιότητές του κρόκου και να βελτιωθεί η ποιότητά του. Χωρίς να χαθεί η χρωστική του δύναμη και το αιθέριο έλαιό του.
Αποξηραίνονται και μετατρέπονται στα γνωστά σε όλους μας βαθυκόκκινα λεπτά νήματα
Χρειάζεται να συλλεχθούν 150.000 λουλούδια για 1 κιλό κόκκινων στιγμάτων κρόκου. Ενώ ένα στρέμμα καλλιεργήσιμης γης μπορεί να αποδώσει κατά μέσο όρο σε κάθε καλλιεργητική περίοδο περίπου 900 gr έως 1 kg Κρόκου.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο κρόκος κυκλοφορεί στην αγορά σε μικρές συσκευασίες. Ενώ η τιμή του είναι πιο ακριβή σε σχέση με τα περισσότερα μπαχαρικά.
Ο Κρόκος Κοζάνης οφείλει το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα στην αδιαμφισβήτητη ποιότητα της πρώτης ύλης (πιστοποιημένο με ISO) και στη καθαρότητα (χωρίς προσμίξεις) του τελικού προϊόντος.
Ο Κρόκος Κοζάνης έχει σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα. Δεν τον αποκαλούν άδικα «το χρυσάφι της Ελληνικής γης»
Τον κρόκο Κοζάνης θα τον συναντήσετε στο εμπόριο, σε δύο μορφές:
- Σε αποξηραμένα νηματίδια κόκκινου χρώματος, που προέρχονται από τα στίγματα του άνθους.
- Σε σκόνη, που προκύπτει από το άλεσμα των κόκκινων νημάτων του.
Ευεργετικές ιδιότητες – Οφέλη για την υγεία
Να σημειωθεί πως οι ευεργετικές ιδιότητες του κρόκου ήταν γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. Το λουλούδι κρόκου, από το οποίο παράγεται το σαφράν, συλλεγόταν ήδη από την Μινωική περίοδο.
Ο Κρόκος Κοζάνης εκτός από τη νοστιμιά που χαρίζει στο φαγητό, είναι ένα superfood με πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, χάρη σε δύο συστατικά, την «πικροκροκίνη» και την «κροκίνη».
Η «κροκίνη» ασκεί μία προστατευτική επίδραση σε κυτταρικές καλλιέργειες κυττάρων του εγκεφάλου και άλλων μοντέλων της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Επίσης, πολλές μελέτες καταδεικνύουν τις αντιγηραντικές, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες και δράσεις του Ελληνικού σαφράν.
Ενδεικτικά, ο Κρόκος Κοζάνης…
- Μπορεί να βοηθήσει στην θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
- Ανακουφίζει από τον στομαχόπονο.
- Διεγείρει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη.
- Περιορίζει τους σπασμούς, τον κοκίτη και τους νευρικούς κολικούς.
- Βοηθάει σε κρίσεις άσθματος.
- Μειώνει τη χοληστερίνη.
- Εμφανίζει αντιθρομβωτική δράση και μειώνει την αρτηριακή πίεση.
- Έχει ευεργετική δράση σε άτομα που πάσχουν από άνοια ή Αλτσχάιμερ.
- Βελτιώνει το δέρμα και την ακμή, με εξωτερική χρήση.
- Ενισχύει τη μνήμη και την εγκεφαλική λειτουργία.
- Έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες.
- Έχει αφροδισιακές ιδιότητες.
Αντικαρκινική βόμβα
Ο Κρόκος Κοζάνης έχει διαπιστωθεί πως δρα ενάντια σε ορισμένους τύπους καρκίνου. Συμπεριλαμβανομένων του νευροβλαστώματος, του καρκίνου του μαστού και του αδενοκαρκινώματος του παχέος εντέρου.
Μια νέα θεραπεία για τον καρκίνο, η οποία έχει ως βάση της το φυτό «κρόκος», αναπτύσσεται από ειδικούς του Πανεπιστημίου του Μπράντφορντ στη Βρετανία.
Σύμφωνα με τους ειδικούς που την ανέπτυξαν, η θεραπεία αποτελεί μια «αντικαρκινική βόμβα» η οποία μπορεί να εντοπίζει και να καταστρέφει ολοσχερώς συμπαγείς όγκους, διαφορετικών μορφών της νόσου.
Το σημαντικότερο όλων είναι μάλιστα ότι στοχεύει αποκλειστικώς τα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντας ανέπαφους τους υγιείς ιστούς. Εκτιμάται έτσι ότι δεν θα συνδέεται με τις επώδυνες παρενέργειες των συμβατικών χημειοθεραπειών.
Τρόποι κατανάλωσης
Εντάξτε τον κρόκο Κοζάνης στη μαγειρική και τη διατροφή σας. Η τακτική χρήση του θα προσφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία σας.
Με το ελαφρά ιώδες άρωμα του, την υπέροχη υπόπικρη γεύση του και το μοναδικό κίτρινο χρώμα του, ο κρόκος Κοζάνης θα απογειώσει τις δημιουργίες σας στη μαγειρική, στην τυροκομία, στη ζαχαροπλαστική ακόμα και στην ποτοποιία.
Ο κρόκος Κοζάνης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μπαχαρικό στα φαγητά ή να γίνει ρόφημα. Εάν θέλετε να απολαύσετε ένα ρόφημα με κρόκο, υπολογίζετε ότι θα χρειαστούν 10-12 στίγματα για κάθε φλιτζάνι τσαγιού.
Οι Κοζανίτες αρωματίζουν και χρωματίζουν με λίγο κρόκο, το ντόπιο τσίπουρο τους
Μπορείτε επίσης να συνδυάσετε τον κρόκο Κοζάνης με τον καφέ ή διάφορες ποικιλίες από τσάι και να γευτείτε ένα εξαιρετικό ρόφημα.
- Στο φαγητό δίνει πικάντικη γεύση, με ωραίο άρωμα και κίτρινο χρώμα, ωστόσο θα πρέπει να χρησιμοποιείται με μέτρο και σε μικρή ποσότητα, για να μην πικρίζει το φαγητό.
Για να αναδείξετε τον κρόκο Κοζάνης, χρησιμοποιείστε απλά μια ουδέτερη βάση, όπως είναι το ρύζι, οι πατάτες, τα ζυμαρικά, τα λευκά κρέατα και τα θαλασσινά. Μπορείτε επίσης να τον συνδυάσετε σχεδόν με όλα τα μπαχαρικά.
Με όποιο τρόπο και αν επιλέξετε αυτό του superfood, προσέξτε την ποσότητα που θα χρησιμοποιήσετε. Καθώς όσο περισσότερο κρόκο βάλετε, η γεύση θα είναι όλο και πιο έντονη!
Να θυμάστε ότι ο κρόκος δεν αγαπά τα ζεστά. Γι’ αυτό αν τον βάλετε σε ζεστό νερό ή λάδι, δεν θα βγάλει το χρώμα και τη γεύση του
Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης
Ο Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης ιδρύθηκε το 1971 και η έδρα του βρίσκεται στο χωριό Κρόκος. Απαρτίζεται από περίπου 1.000 μέλη, που προέρχονται από τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Νομού Κοζάνης.
Ο Συνεταιρισμός έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να συλλέγει, ελέγχει, συσκευάζει και διακινεί ολόκληρη την ετήσια παραγωγή της εξαιρετικής ποιότητας σαφράν Κρόκος Κοζάνης Π.Ο.Π., από τις σύγχρονες εγκαταστάσεις του.
Από το 1997, ο Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης παράγει διαπιστευμένο βιολογικό σαφράν.
